Özel sektör 2009 yılı borçları

yılının 11 ayında, 2008 yılı sonuna göre yaklaşık yüzde 6,7 oranında gerileyerek 130 milyar 714 milyon dolara indi. Aynı dönemde özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu, Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 0,5 azalış gösterdi.

2008 yılı sonu itibarıyla özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 140 milyar 66 milyon dolar, Ekimde ise 131 milyar 330 milyon dolar idi.

Merkez Bankası??nın verilerine göre, 130 milyar 714 milyon dolarlık tutarın 36 milyar 457 milyon doları finansal, 94 milyar 257 milyon doları ise finansal olmayan uzun vadeli kredi borçlarından oluştu.

2008 yılı sonunda 41 milyar 154 milyon dolar olan özel sektörün finansal kredileri yüzde 11,4 oranında azalarak, 2009 yılı Kasım ayında 36 milyar 457 milyona indi. Aynı dönemde özel sektörün yurt dışından sağladığı finansal olmayan krediler de yüzde 4,7 oranında gerileyerek 98 milyar 912 milyon dolardan 94 milyar 257 milyon dolara indi.

UZUN VADELİ BORCUN DAĞILIMI

Özel sektörün 2009 Kasım sonu itibariyle, 36 milyar 457 milyon dolar olan uzun vadeli finansal borcunun 28 milyar 45 milyon doları banka kredilerinden oluşurken, 8 milyar 697 milyon doları da bankacılık dışı finansal kuruluşlara olan borçları içerdi. Bankacılık dışı finansal kuruluşların Eylül ayı sonu itibarıyla 8 milyar 412 milyon dolar olan borcun 7 milyar 974 milyon doları kredilerden, 438 milyon doları da yabancı sermaye sayılan kredilerden oluştu.

Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli finansal olmayan kredi borçları 94 milyar 257 milyon dolar iken bunun 90 milyar 220 milyon doları krediler, 3 milyar 504 milyon doları yabancı sermaye sayılan krediler ve 533 milyon doları ise ticari kredileri içerdi.

Kasım sonu itibarıyla, 130 milyar 714 milyon dolar olan özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun 7 milyar 778 milyon doları resmi alacaklıları, 122 milyar 935 milyon doları da özel alacaklıları kapsadı.

Özel alacaklılarda 71 milyar 692 milyon dolar ile yabancı ticari bankalar ilk sırada yer alırken, bunu 35 milyar 823 milyon dolar ile yerleşik bankaların yurt dışı şube ve iştirakleri, 6 milyar 196 milyon dolar ile bankacılık dışı finansal kuruluşlar, 9 milyar 225 milyon doları ile finansal olmayan izledi.

UZUN VADELİ BORÇLARIN YILLARA GÖRE DAĞILIMI

Özel sektör, 2017 yılına kadar yıllar itibarıyla, toplam 130 milyar 714 milyon dolar olan dış borç ödemesinin en büyüğünü bu yıl ödeyecek. Özel sektör, 2010 yılında 34 milyar 389 milyon dolar borç ödemesi gerçekleştirecek.

Vade sürelerine göz önüne alındığında özel sektör, 2009 yılında 4 milyar 251 milyon dolar, 2010 yılında 34 milyar 389 milyon dolar, 2011??de 20 milyar 743 milyon dolar, 2012??de 17 milyar 662 milyon dolar, 2013??de 14 milyar 883 milyon dolar, 2014??de 9 milyar 321 milyon dolar, 2015??de 9 milyar 596 milyon dolar, 2016??da 6 milyar 899 milyon dolar ve 2017 ve sonrası yıllarda da 12 milyar 970 milyon dolar dış borç ödemesi yerine getirecek.

EN ÇOK BORÇ İNGİLTERE??YE

Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun Kasım sonu itibariyle ülkeler bazında dağılımı ise şöyle oldu:

????İngiltere 26 milyar 303 milyon dolar (yüzde 20,1), Bahreyn 16 milyar 228 milyon dolar (yüzde 12,4), Almanya 13 milyar 257 milyon dolar (yüzde 10,1), Lüksemburg 12 milyar 590 milyon dolar (yüzde 9,6), ABD 12 milyar 481 milyon dolar (yüzde 9,5), Malta 11 milyar 316 milyon dolar (yüzde 8,7) ve Hollanda 10 milyar 468 milyon dolar (yüzde 8).????

Öte yandan, özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 2002 yılından 2008??e kadar hızlı bir yükseliş trendi sergilerken, 2009 yılından itibaren gerilemeye başladı.

Bu kapsamda özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu 2002 yılında 29 milyar 133 milyon dolar, 2003 yılında 30 milyar 63 milyon dolar, 2004??de 36 milyar 825 milyon dolar, 2005??de 50 milyar 487 milyon dolar, 2006??da 82 milyar 21 milyon dolar, 2007??de 121 milyar 420 milyon dolar ve 2008??de 140 milyar 66 milyon dolar oldu.

2009 yılının ilk çeyreğinde (Ocak-Şubat-Mart) 133 milyar 430 milyon dolar olan özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, ikinci çeyrekte (Nisan-Mayıs-Haziran) 133 milyar 701 milyon dolara çıktıktan sonra üçüncü çeyrekte (Temmuz-Ağustos-Eylül) 131 milyar 211 milyon dolara indi. Ekim ayında ise tekrar 131 milyar 330 milyon dolara çıktı.

Özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun 75 milyar 747 milyon doları ABD Dolarından, 32 milyar 130 milyon doları avro (48 milyar 325 milyon dolar), 6 milyar 642 milyon doları da diğer dövizlerin ABD doları karşılığından oluştu.

SEKTÖREL DAĞILIM

2009 yılı Kasım sonu itibarıyla 94 milyar 257 milyon dolar olan finansal olmayan kredilerde aslan payını 53 milyar 681 milyon dolar ile hizmetler sektörü ve 40 milyar 137 milyon dolar ile de sınai sektörü aldı.

Sınai krediler kapsamında, 40 milyar 137 milyon dolar olan özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredinin 3 milyar 722 milyon dolarını madencilik ve taşocakçılığı sektörü, 27 milyar 919 milyon dolarını imalat sektörü, 8 milyar 496 milyon dolarını da elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı aldı.

Aynı dönemde, 53 milyar 681 milyon dolar olan hizmetler sektörünün aldığı uzun vadeli kredinin 8 milyar 130 milyon doları inşaat, 6 milyar 150 milyon doları toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıt, motosiklet, kişisel ve eşyaların onarımı, 14 milyar 204 milyon doları ulaştırma, depolama ve haberleşme, 18 milyar 817 milyon doları da gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri sektörlerini kapsadı.